Ghi chép của Lê Thanh Huệ
Tôi sống giữa tâm dịch TPHCM, xem hình ảnh những đoàn người tự phát về quê qua mạng xã hội, chen chúc nhau ở các chốt. Nhưng theo tôi ước tính, những ngày đầu tháng 10 không đến 1 triệu người trong số 3,5 triệu người lao động từ thành phố Hồ Chí Minh, Long An, Bình Dương, Đồng Nai (tạm gọi là tứ giác kinh tế trọng điểm) có nhu cầu về quê.
Khu phố tôi ở (tổ 11, khu phố 6, phường Tân Hưng Thuận, quận 12, thành phố Hồ Chí Minh) từ đầu mùa dịch đến nay, bà con lao động ở trọ không có ai bỏ về. Bà con được nhận 3 đợt hỗ trợ tổng cộng 4 triệu đồng. Phần cứu trợ của những nhà hảo tâm được khu phố mang tới tận nhà, được ưu tiên tiêm vaccine trước.
Tôi vẫn hỏi thăm, động viên họ ở lại để không mang dịch bệnh về quê hương. Họ sống vô cùng khó khăn do mất nguồn thu nhập từ bán sức lao động của mình, nhưng vẫn ở lại chờ đến ngày đi làm…
Vào Thành phố bán trí tuệ, bán sức lao động trong môi trường giá cả và giá dịch vụ cao gấp nhiều lần, ngày thường họ cũng đã quá kham khổ, lúc dịch bệnh lại càng khốn khó hơn…
NGHĨA TÌNH TRONG GIAN KHÓ
Việc cứu trợ cho khoảng 2 triệu người không ở tập trung sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Đầu mùa dịch, nơi gia đình tôi ở, UBND Phường Tân Hưng Thuận có tờ hướng dẫn phòng chống dịch và mặt sau in tên, số điện thoại của những cán bộ Phường chịu trách nhiệm nhận phản ánh hỗ trợ lương thực, thực phẩm, hỗ trợ thất nghiệp, hỗ trợ y tế, hỗ trợ tiêm ngừa, phản ánh vi phạm giãn cách xã hội…
Tờ hướng dẫn phát đến tận các gia đình, các nhà trọ. Theo thói quen, đa số bà con chỉ xem tiêu đề, lướt qua phần hướng dẫn phòng dịch rồi bỏ đi. Khi gặp khó khăn, bà con gọi tổng đài hỗ trợ của Thành phố (1022); nhiều khi bị nghẽn và thông tin lòng vòng quay về phường, nên vài người bức xúc lên mạng internet than phiền. Khi phường có thông tin, do có độ trễ, đến hỗ trợ muộn, họ cho là lỗi địa phương và không đính chính lại lời than phiền.
Bà con bán vé số ở trọ trong phường được tôi cho số điện thoại cô Nguyễn Thị Ngọc Bích – phó chủ tịch Phường phụ trách tiêm ngừa. Họ gọi điện và được hẹn đến nơi tiêm ngừa, cô Bích ra đón vào tiêm ngừa ngay. Lúc đó họ mới biết mình thuộc diện ưu tiên cao nhất.
Những việc khác đều được tôi hướng dẫn gọi điện cho người phụ trách và được nhanh chóng hỗ trợ. Họ ngỡ tôi quen biết và có quyền hành với Phường. Thực chất tôi không quen ai ở phường, chỉ là thông tin trên tờ hướng dẫn màu hồng. Lúc đó họ thật thà bảo có nhận nhưng làm mất, vì ít khi đọc hết nội dung các thông báo của địa phương gửi đến.
Cô Tình là người thường mang cá đến tận nhà bán cho vợ tôi sau phiên chợ, có nhà ở huyện Bình Tân. Một bữa cô gọi điện cầu cứu: cả gia đình mới từ khu cách ly y tế về lại nhà trong khu phong tỏa, nên không có gạo ăn. Vợ tôi bảo con gái chuyển cho ít tiền qua banking hỗ trợ mua lương thực, thực phẩm. Tôi bảo vợ, tiền vẫn cho nhưng trước mắt bảo cháu Tình nhờ bà con trong hẻm giúp đỡ ngay, để không đứt bữa. Tối đến, cô Tình gọi điện khoe: bà con giúp đủ ăn được vài ngày; tổ trưởng dân phố đến xác minh và lập danh sách hỗ trợ.
Như chúng ta đã biết, trong đỉnh dịch tại TPHCM, hang chục ngàn quân nhân đã mang theo đủ cơ số hậu cần vào hỗ trợ chống dịch. Từ trước đến nay, dân nuôi bộ đội. Trong đợt 4 chống dịch, bộ đội nuôi dân. Được biết, ở một vài thời điểm cấp bách, một số đơn vị tạm đứt bữa do lương thực, thực phẩm dành hỗ trợ dân nơi đóng quân.
Hiện đã có một số đơn vị ở quận 8, quận Bình Tân rút quân. Các chiến sỹ ghé thăm, chào từ biệt các nhà dân và gửi lại khẩu phần lương khô cho gia đình tích trữ. Các mẹ, các chị rưng rưng nước mắt, tặng tấm khăn rằn thêu tên mình làm quà; dặn các con ngày hết dịch, nhớ trở lại thăm gia đình.
VỀ QUÊ KHÔNG ĐƯỢC HOAN NGHÊNH
Trước đây, Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức nhiều đợt đưa bà con về quê, ưu tiên cho các gia đình phụ nữ mang thai, người già yếu… với điều kiện tỉnh nhà đồng ý đón về, để không mang dịch bệnh về quê.
Tuy nhiên đã có nhiều nhóm tự phát, kêu gọi nhau qua Zalo, điện thoại, tập trung lại và ra về. Trên đường về quê, bà con được các chốt và người dân dọc đường hỗ trợ cơm, nước, chính quyền trợ giúp; càng tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh cho những vùng đi qua.
Riêng tỉnh Sóc Trăng, ngày 02/10/2021 có 2 vạn người tự phát về quê. Có 13 tỉnh kiến nghị dừng về quê tự phát. 15 ngày là thời gian để cách ly tập trung cho số bà con về quê tự phát đầu tháng 10. Các tỉnh rất vất vả, bị động trong việc lo khu tập trung, cách ly, hỗ trợ kinh phí xét nghiệm, cách ly trong những ngày đầu. Riêng các tỉnh miền tây bị quá tải do phải đón vài chục ngàn người, trong tình trạng di chuyển đông đúc dễ siêu lây nhiễm. Bên cạnh đó, địa phương không có khả năng tạo công ăn việc làm khi trên 60% bà con không muốn trở lại thành phố sau dịch.
Lo sợ người tự phát về quê đem theo mầm bệnh về cho gia đình, xóm làng nên bà con hồi hương không được quê nhà hoan nghênh. Khả năng cao, sau ít ngày ở quê, thất nghiệp sẽ thêm gánh nặng cho quê hương mình. Cô em dâu của tôi từ Thành phố Hồ Chí Minh về quê than thở: “Thấy em, nhiều người tránh tiếp xúc anh à. Không lẽ mang biển Đã tự cách ly ở nhà đủ 14 ngày, âm tính khi ra khỏi nhà”.
THÀNH PHỐ SẼ SỚM HỒI SINH
Nhà tôi máy lạnh hỏng từ đầu mùa dịch, gọi điện cho thợ quen, anh cho biết đã về quê. Gọi điện nhờ người quen là anh Bảo, giám đốc một công ty cơ điện lạnh, anh nói đã có nhiều hợp đồng nhưng chỉ còn lại … 1 công nhân.
Thành phố Hồ Chí Minh đang thiếu nhân lực trầm trọng để phục hồi. Thành phô đang tính đến việc đón người lao động trở lại làm việc, lo phương án nhà trọ không đồng trong thời gian đầu. Sắp xếp, tổ chức lại các nhà máy để sản xuất kể cả khi có F0… Hy vọng nhiều bà con sẽ lại quay về thành phố để mưu sinh như trước, khi dịch đã giảm sâu, Sài Gòn bước vào thời kỳ bình thường mới.
Với những người đã kiên trì bám trụ ở thành phố, mong bà con chịu đựng khó khó khăn thêm thời gian ngắn nữa để lại đi làm. Thành phố Hồ Chí Minh đã tiêm vaccine mũi 2 cho hơn 50% người từ 18 tuổi trở lên, làm tiền đề sống chung dịch, tiến tới phục hồi kinh tế. Nhu cầu về nhân lực thời gian tới đây là vô cùng lớn.
Thời gian tới, nếu có nhu cầu trở lại thành phố, bà con nên đăng ký để được chính quyền đứng ra tổ chức tàu xe chu đáo. Không nên liên lạc với nhau, tập họp thành các nhóm tự phát đi xe máy về lại thành phố Hồ Chí Minh sẽ không an toàn. Cùng đồng cam cộng khổ, chấp hành nghiêm các quy định chống dịch, nhất định thành phố của chúng ta sẽ sớm hồi sinh!
Thành phố Hồ Chí Minh những ngày giữa tháng 10 năm 2021
