MỘT TRẠI VIẾT HỒI SINH SAU COVID GIÀU NĂNG LƯỢNG VÀ CẢM HỨNG SÁNG TÁC

 LTS: Ngay sau khi Thành phố chuyển trạng thái “bình thường mới”, Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những đơn vị đầu tiên xuất quân, phát tín hiệu hồi sinh cho một thành phố năng động, giàu nhân ái. Với sự giúp đỡ của Công ty Du lịch Sao Việt, tại khu nghỉ dưỡng Đồi Thơm (Tuy Hòa- Phú Yên), 30 nhà văn thuộc Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh đã vượt qua chặng đường trên 500 cây số, thực hiện đầy đủ quy định phòng, chống dịch khai mạc trại sáng tác văn học năm 2021.

Đại tá nhà văn Trần Thế Tuyển, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Thành phố Hồ Chí Minh tham dự trại viết này. Sau hơn một tuần vừa thực tế, vừa sáng tác, các nhà văn đã bước đầu cho ra đời các tác phẩm hừng hực hơi thở cuộc sống, đậm đặc nhân văn; trong đó có những tác phẩm nói về lực lượng tuyến đầu chống dịch, những chiến sĩ đã ngã xuống trong cuộc chiến chống Covid chưa có tiền lệ này .
Chúng tôi trân trọng giới thiệu bài phát biểu tổng kết, bế mạc trại viết của nhà văn Trầm Hương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh, Trưởng ban tổ chức trại viết này.
Đại tá nhà văn Trần Thế Tuyển, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Thành phố Hồ Chí Minh tham dự trại viết

Thoạt nghe tiêu đề có vẻ hơi kêu nhưng cũng không tìm ra cụm từ nào thích hợp hơn để nói về trại sáng tác do Hội Nhà văn TP.HCM, tổ chức tại Khu du lịch sinh thái Sao Việt – Núi Thơm, tại thành phố Tuy Hoà, Phú Yên vào đầu tháng 11 này. Sau một tuần, Trại sáng tác đã có được những kết quả thật đáng khích lệ:
– Đó là sự hồi sinh của các nhà văn TP.HCM sau đại dịch, được trở về với nắng, gió nơi đất Phú trời Yên, được hít thở không khí trong lành, được gặp nhau, truyền cảm hứng nghề nghiệp cho nhau sau nhiều tháng Thành phố đóng cửa vì dịch bệnh.
– Một toạ đàm mang tính chia sẻ, tâm tình “Nhà văn viết gì thời Covid”, với nhiều đóng góp ý kiến về sự khốc liệt của dịch bệnh, về những bất cập trong chống dịch, về dũng khí Sài Gòn, về tỉnh người, về số phận con người… Toạ đàm có cả tiếng lòng của những nhà thơ về dịch bệnh, về nước mắt đa cảm của người lính trước trận chiến với kẻ giấu mặt, có cả những vấn đề khó của người cầm bút khi báo chí đông cứng, nhiều nhà văn lớn tuổi xa lạ với mạng xã hội; số phận nhà văn do tác động dịch bệnh, có cả những ý kiến trái chiều, những cái nhìn đa diện… Nhưng tất cả đều gặp nhau ở câu hỏi: Chúng ta sẽ viết gì và liệu có tác phẩm hay, tầm cở về Covid? Liệu khi viết đến tận cùng nỗi đau, tác phẩm có được in? Chúng ta sẽ thích ứng thế nào trước thảm hoạ do tác động sâu sắc của biến đổi khí hậu, dịch bệnh và  trận chiến này đâu phải trận cuối cùng. Là người viết kịch bản cho toạ đàm đề tài này, tôi tin sau cú “liễng xiễng” vì Covid (Theo cách nói của nhà thơ Lê Thiếu Nhơn), hoàn hồn lại, có một độ lùi thời gian; tác phẩm viết về thân phận, nỗi đau, khát vọng mưu sinh, kiếm tìm hạnh phúc; cuộc chiến không chỉ với kẻ thù giấu mặt mà còn là cuộc chiến chống lại bệnh thành tích, vô cảm, duy ý chí, những trái khoáy, nghiệt ngã… là tiền đề cần cho những nhà văn có tâm huyết, tài năng viết nên những tác phẩm lay động trái tim con người. Nói một cách khác, biến động Covid giúp những nhà văn có được cơ hội lịch sử đề viết nên tác phẩm tầm vóc. Điều quan trọng là tài năng, tâm huyết. Văn chương luôn có những nhân tố bất ngờ và chúng ta có quyền tin vào điều bất ngờ đó.

Chỉ trong một tuần, đoàn nhà văn với nhiều lứa tuổi khác nhau, đầy ắp năng lượng, đã gởi đến trại viết hàng chục tác phẩm, đủ thể loại: Thơ, truyện ngắn, tản văn và hàng chục bài báo đưa tin nhanh chóng, kịp thời các hoạt động trại sáng tác. Nhà thơ Trần Thế Tuyển với một truyện ngắn về hậu Covid, bài thơ “Đất Phú trời Yên” và đề cương Trường ca mẹ mang sinh khí ngay trong ngày khai mạc trại. Nhà văn đại tá Nguyễn Minh Ngọc với bút ký “Tuy Hoà ngày trở lại”; nhà văn Trầm Hương với ký chân dung “Người mẹ vọng phu” về Bà mẹ VNAH Lê Thị Huệ ở huyện Tây Hoà, Phú Yên; “Bến Vũng rô và người anh hùng tàu không số”; nhà văn Bích Ngân với truyện ngắn Còn người như một xác tín con người là sinh vật đẹp đẽ nhất, còn người lửa sự sống sẽ được nhen lên, bóng tối sẽ bị đẩy lùi cho ánh sáng đề hồi sinh; nhà thơ Tần Hoài Dạ Vũ với tản văn “Đến Tuy Hoà mà nhớ Tuy Hoà” và ba bài thơ: Về Tuy Hoà, nhớ thương, Đêm Tuy Hoà ai nhớ?, Em và thành phố ngày mai; nhà văn Tiểu Quyên với các truyện ngắn: Nước ngàn năm, Đi hết miền đồi; tạp văn “Thanh âm của bình minh” và  bút ký “Mùa thương biển mặn”; nhà văn đại tá Đỗ Viết Nghiệm với bút ký “Chỉ cách nhau một khoảng trời”; nhà văn Lại Văn Long với truyện ngắn “Đêm mộng Tuy Hoà”; nhà thơ Hương Thu vối hai bài thơ: “Phú Yên ơi!”, “Chiều hoa vàng”; nhà văn Đặng Thị Kim Thanh vẫn không nguôi trăn trở về “Nhà văn viết gì thời Covid” và bài thơ “Tình Phú Yên”; nhà văn Minh Phong với sự nhạy bén báo chí đã có ngay một phỏng vấn thú vị: “Trò chuyện với Giáo sư Trình Quang Phú”, bút ký “Một thoáng Phú Yên”. Không dừng lại ở vai trò một nhà báo, chuyến đi này anh có quá nhiều rung cảm để viết nên truyện ngắn “Bạn tốt của nhau”. Tác giả Lê Công Sơn khi đến với Núi Thơm thoát ra khỏi sự vụ báo chí thường ngày đã trở nên tươi trẻ, lãng mạn không ngờ với hai bài thơ “Ngang triền dốc nhớ em”, “Ở nơi cỏ xanh hoa vàng”; nhà báo Hồ Huy Sơn lãng mạn thả hồn với bài thơ “Gió từ đồi thơm” và một tản văn trăn trở thời Covid. Nhà thơ, biện kịch Ngô Thị Hạnh với sự đa cảm khi trở về với thơ ca đã gởi đến Trại sáng tác hai bài thơ đầy ắp cảm xúc:  “Phải lòng con gái Phú Yên” và “Ngày biển gọi”. Nhà thơ Lương Định dẫu không còn trẻ nữa nhưng luôn rộng mở tâm hồn đón nhận thiên nhiên để tặng cho Núi Thơm hai thi phẩm “Đêm tĩnh lặng đổi thơm”, “Bình minh ở Đồi thơm”, “Đến Phú Yên”. Và với anh, Phú Yên thật sâu lắng, đong đầy cảm xúc khi nhớ về một nhà thơ tài năng ngã xuống cho Tổ quốc để bật lên bài thơ tưởng niệm: “Đến Phú Yên nhớ Nguyễn Mỹ”. Nhà thơ Phạm Thị Ngọc Liên với bút ký “Nơi chốn bình yên” và nhất định gởi đến Trại viết ít nhất một bài thơ. Nhà thơ Nguyên Trân với bài thơ “Bình an Tuy An” với lòng biết ơn sâu thẳm về một miền đất an lành. Nhà văn Hoà Bình ngay khi về Sài Gòn đã đặt bút viết truyện ngắn “Hạ cánh miền cổ tích” và bút ký “Người khai sinh Núi Thơm”. Đặc biệt, nhà văn Trình Quang Phú gởi đến trại viết câu chuyện về Phú Yên với góc nhìn mới. Phú Yên là quê hương, nơi ông dốc hết tâm lực khai phá, đặt những viên gạch đầu tiên làm nên khu du lịch sinh thái nổi tiếng nhưng ông với ông, Phú Yên luôn mới mẻ để khám phá và yêu thương…

Khu du lịch sinh thái Sao Việt – Núi Thơm, Phú Yên, 11/11/2021
Trầm Hương
Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh